การฟังธรรม เป็นเหตุเรืองปัญญา ผู้สนใจฟังธรรม ตั้งใจฟังธรรม ตั้งใจศึกษาธรรม ย่อมได้ปัญญา ความรู้ ความเข้าใจ
การตั้งใจฟัง จึงเป็นปัจจัยอันสำคัญของผู้สนใจประกอบกิจการงานทั้งปวง การงานทุกอย่างจะสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี เพราะผู้ปฏิบัติงานมีประสบการณ์ มีความรู้ มีความเข้าใจการทำงาน
ผู้ปฏิบัติงานจะต้องศึกษางานให้ถ่องแท้ก่อนลงมือทำงาน โดยฟังคำแนะนำ คำสอน คำว่ากล่าวตักเตือนจากผู้มีความรู้ มีประสบการณ์ ซึ่งเป็นครู อาจารย์ หรือ ผู้เป็นหัวหน้างาน ด้วยความตั้งใจและสนใจ สามารถนำไปใช้ได้อย่างดี มีประสิทธิภาพ
ผลงานซึ่งเป็นผลของความตั้งใจฟังเพื่อให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ จึงสามารถปฏิบัติงานให้สำเร็จลุล่วงได้
การประพฤติปฏิบัติจะต้องมีศรัทธา มีความตั้งใจมั่น ไม่หวั่นไหว ตั้งใจศึกษาปฏิบัติโดยสม่ำเสมอด้วยการฟังธรรมคำสอน เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจในธรรม แล้วน้อมนำธรรมนั้นมาประพฤติปฏิบัติเป็นเรือนใจ ให้ใจแนบแน่นอยู่กับธรรมนั้นๆ ในทุกอิริยาบถ ก็จะมีธรรมเป็นที่พึ่งได้และเจริญในธรรมนั้น
การฟังจึงเป็นการศึกษาเพื่อความเจริญ บุคคลผู้เป็นบัณฑิต เป็นพหูสูต เป็นนักปราชญ์ เป็นที่เชื่อถือและเคารพของคนเป็นอันมาก ล้วนเป็นผู้ใฝ่ใจต่อการศึกษาในวิชาการต่างๆ อย่างจริงจังและไม่หยุดยั้ง พยายามหาความรู้ ความเข้าใจด้วยการฟังจากท่านผู้รู้ หรือค้นคว้าทดลองด้วยตัวเอง จึงสามารถมีความรู้เป็นบัณฑิต เป็นพหูสูต เป็นปราชญ์ได้ ไม่มีผู้ใดจะรู้เอง เห็นเอง โดยไม่อาศัยการศึกษาค้นคว้าแต่อย่างใด
พระพุทธเจ้าได้ตรัสถึงการฟังธรรมไว้ 4 ประการ คือ การคบหาสัตบุรุษ การฟังพระธรรม การทำในใจโดยแยบคาย การปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ธรรม 4 ประการนี้ เป็นไปเพื่อความเจริญด้วยปัญญา
การฟังพระธรรมคำสั่งสอน จึงเป็นปัจจัยอันสำคัญในการศึกษาและปฏิบัติธรรม เพื่อความเจริญงอกงามในธรรม ประโยชน์ของการฟังธรรมมี 5 ประการ คือ
ผู้ฟังธรรมย่อมได้ฟังสิ่งที่ยังไม่เคยได้ยินได้ฟัง
สิ่งใดที่เคยได้ยินได้ฟังแล้ว แต่ยังไม่เข้าใจชัด ย่อมเข้าใจสิ่งนั้นชัด
บรรเทาความสงสัยเสียได้
ทำความเห็นให้ถูกต้องได้
จิตใจของผู้ฟังธรรมย่อมผ่องใส
การฟังพระธรรม มีอานิสงส์มากมายหลายประการ ล้วนเป็นไปเพื่อความเจริญแห่งปัญญา ความรู้ ความเข้าใจในสรรพสังขารทั้งปวง เพื่อความบริสุทธิ์หมดจดโดยแท้ พระพุทธเจ้าจึงตรัสสรรเสริญการฟังพระธรรมว่า เป็นไปเพื่อความเจริญแห่งปัญญา
พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ. ๙)
เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร
รองเจ้าคณะภาค ๑๔